Pascal và ngôn ngữ lập trình
tháng 5 17, 2020Bạn đã bao giờ truy cập 1 website bất kì? Bạn đã bao giờ chơi các trò chơi như FiFa Online 4, Liên Quân Mobile, Liên Minh Huyền Thoại...? Hoặc bạn đã bao giờ sử dụng các ứng dụng như Viet Jack để phục vụ cho học tập? No! Bài viết này mình sẽ không hướng dẫn các bạn làm thế nào để dowload các ứng dụng hay chỉ bạn cách chơi game. Bây giờ, chúng ta sẽ cùng "tâm sự" về Pascal - ngôn ngữ lập trình mà bất cứ học sinh nào cũng biết!
 |
| Mình là fan của tựa game này, xin phép để post của FIFA ONLINE 4 lên đầu nhé, hình như tựa game này được viết bởi ngôn ngữ C++. Ảnh: Internet |
* Nếu bạn biết chắc chắn FIFA ONLINE 4 viết bởi ngôn ngữ lập trình nào, hãy comment phía dưới, mình sẽ cập nhật. Cảm ơn bạn!
Mình quyết định viết về Pascal vì trong thời gian này mình đang có hứng học lập trình, nhưng còn khó khăn, mình chỉ mày mò để biết thêm một số ngôn ngữ lập trình, chứ không đi chuyên sâu học bài bản, vì khá tốn thời gian, với cả mình không học ngành IT.
 |
| Ngôn ngữ lập trình Pascal. Ảnh: Internet |
Không làm mất thời gian của bạn nữa, vô nào!
Tại sao bàn về Pascal mà mình lại nhắc đến mấy cái game, website, app Viet Jack, bla bla,... ở trên? Có lí do cả, mình cùng bắt đầu nhé:
Ngôn ngữ lập trình là gì?
Để hiểu được Pascal là gì, mình sẽ nói sơ qua về khái niệm ngôn ngữ lập trình. Nó là dạng ngôn ngữ để diễn tả thuật toán sao cho máy tính hiểu và thực hiện được.
 |
| Ngôn ngữ lập trình giúp ta tương tác với máy tính một cách dễ dàng. Ảnh: Internet |
Có lẽ bạn vẫn chưa hiểu vì nghe khá mơ hồ.
Mình lấy ví dụ: Giữa người và người khi giao tiếp với nhau cần có ngôn ngữ chung, ở Việt Nam mọi người dùng tiếng Việt. Còn ở Mỹ lại sử dụng tiếng Anh,...
Ngôn ngữ lập trình cũng giống như vậy, nhưng đây là tương tác giữa người và máy, không phải người với người. Nghĩa là khi bạn sử dụng một trang web, ứng dụng hay game, ngôn ngữ lập trình đóng vai trò giúp máy tính hiểu được bạn muốn thực hiện điều gì, máy tính sẽ làm theo yêu cầu của bạn.
Vậy người lập trình tạo ra các trang web, ứng dụng Viet Jack hay mấy cái game bạn chơi hằng ngày như thế nào? Chính là sử dụng các ngôn ngữ lập trình.
Như vậy, hiểu đơn giản, mục đích của ngôn ngữ lập trình là:
- Tạo ra các ứng dụng trên App Store của IOS hay CH Play của Android (như: Zing Mp3, Zalo, Olympic Trade,...).
- Tạo các trang web trên Internet (như blog chia sẻ kiến thức, kênh học tập tuyensinh247, trang tin tức kênh 14,...) ;
- Tạo ra các tựa game từ bom tấn (như PUBG, Free Fire, DOTA, CS Go, FiFa Online,...) đến các game hạng nhẹ (như: Candy Crush, Puzzle, Adorable Home,...)
 |
| Tựa game Adorable Home hot ngày nào. Ảnh: Internet |
- Bạn thấy một con robot biết phục vụ trong các quán ăn, bạn thấy một dây chuyền sản xuất thiết bị laptop,... Có thể bạn đã nghe qua cuộc thi ROBO con trên tivi. Các lập trình viên đã tạo ra chúng bằng cách viết code trên các ngôn ngữ lập trình.
Và còn rất nhiều chức năng khác của ngôn ngữ lập trình.
Có bao nhiêu ngôn ngữ lập trình?
Hiện nay có những ngôn ngữ lập trình nào? Mỗi ngôn ngữ đều có ưu và nhược điểm riêng. Mình chỉ liệt kê vài ngôn ngữ phổ biến nhé, chứ kể hết ra thì đến tết Nguyên Tiêu cũng chưa xong :V
 |
| Trên thế giới có tới hơn 200 ngôn ngữ lập trình, đây là con số khá lớn. Ảnh: Internet |
Các ngôn ngữ lập trình phổ biến và được sử dụng nhiều:
- JavaScript
- Java
- Python
- PHP
- C, C++, C#
- Swift
- SQL
- Shell
- Ruby
- Pascal
......
Ồ, bạn có thấy Pascal trong list trên không? Nó chính là ngôn ngữ lập trình đấy, thứ khiến chúng ta ám ảnh nhất trong các tiết tin học :((
Lớp 8 chúng ta bắt đầu làm quen Pascal. Giờ nghĩ lại thấy tiếc, sao thời điểm đó mình không chịu đầu tư cho nó, đến giờ vẫn không biết cái căn bản của Pascal gồm những gì, càng lớn mới thấy ngôn ngữ lập trình thú vị và quan trọng như thế nào (nghe nói mấy anh giỏi IT ra trường lương mười mấy -> mấy chục củ :)) )
Cũng dễ hiểu vì Pascal là một môn học khá khó, môn học này cần tính tư duy logic cao, khả năng giải quyết vấn đề thuật Toán ở mức tốt. Rối thôi rồi luôn, gì mà toàn chấm với chấm phẩy, hàm, điều kiện, vòng lặp đủ các kiểu, thiếu một dấu thôi cũng báo error, thậm chí nhiều lúc mình copy bài của đứa kế bên (suỵt! Cái này chỉ có bạn và mình biết, đừng kể ai) không sót một chữ, một dấu nhưng đến khi CTRL+F9 thì bài của thằng đó ra kết quả và in ra màn hình còn bài mình lại báo error, khó chịu thật, mỗi lần tìm và sửa lỗi thì muốn lòi con mắt, học không có hứng thú thì 'tẩu hỏa nhập ma' mất. Với cả hồi đó mình không được giáo viên giải thích học cái này để làm gì, nó có mục đích gì, sau này đi làm có liên quan không. Nên giờ giờ đây mới phải học lại nè, tại tự nhiên có hứng với mấy dòng code, câu lệnh vl...
 |
| Ngôn ngữ lập trình luôn là một môn học đáng sợ của bao thế hệ học sinh. Ảnh: fancycrave1 |
Tiếp tục chủ đề chính nhé.
Pascal là?
Pascal là một ngôn ngữ lập trình như mình đã nói ở trên, được phát triển bởi giáo sư Niklaus Wirth (Thụy Sĩ) vào năm 1970. Để ghi nhớ công lao của người đã phát minh ra chiếc máy tính cơ khí đầu tiên trên thế giới, Niklaus Writh đã đặt tên cho ngôn ngữ này theo tên nhà Toán học, nhà triết gia và là nhà Vật Lí người Pháp - Balaise Pascal.
 |
| Logo huyền thoại của phiên bản Free Pascal IDE. Ảnh: Internet |
Để nói về ngôn ngữ lập trình sẽ mất rất nhiều thời gian và sức lực, các khái niệm của nó rất trừu tượng và khó hình dung. Mình không đi chuyên sâu vô cấu trúc, cấu tạo chi tiết của ngôn ngữ lập trình, có thể ở bài viết khác mình sẽ nói rõ hơn về thành phần, cấu tạo và cách viết một chương trình đơn giản. Ở bài viết này mình chỉ nêu những cái chung nhất, ngắn gọn nhất và cần thiết nhất của ngôn ngữ lập trình. Vì mình muốn cung cấp kiến thức thú vị của ngôn ngữ lập trình cho những người mới, không phải cho dân chuyên ngành.
Mục đích tạo ra Pascal của giáo sư Niklaus Writh?
Ban đầu mục đích của Writh là đưa Pascal vào chương trình giảng dạy lập trình cho các học viên, vì thế đã có thời điểm Pascal trở nên phát triển mạnh mẽ và vượt bậc so với các đối thủ sừng sỏ khác, sau này các công ty chuyên về máy tính dựa trên Pascal đã ra mắt thêm nhiều chương trình dịch ngôn ngữ Pascal khác như: TURBO PASCAL của Borland (Mỹ), UCSD PASCAL (trường ĐH California tại San Diego),.... Pascal đã trở nên rất mạnh và như một ngôn ngữ lập trình gối đầu của các học sinh, sinh viên thời bấy giờ.
Khoe với bạn xíu chương trình mình tự viết nè, cũng rất đơn giản:
 |
| Đây là màn hình làm việc của Pascal. Ảnh được screenshot từ màn hình |
Và đây là kết quả sau khi nhấn tổ hợp CTRL + F9
 |
| Màn hình kết quả của Pascal có màu đen thui và dòng chữ mình vừa tạo. Ảnh được screenshot từ màn hình |
Học Pascal sau này ra có kiếm được việc?
Hiện tại, mình đang học lớp 11, thời điểm mình viết bài này thì trên lớp đang học bài Chương Trình Con, cô giáo giao cho các bạn bài toán: "Viết chương trình tính tổng (S = a+b), với a và b là hai số nguyên được nhập từ bàn phím,....", các bạn của mình đang chăm chú say mê ngồi suy nghĩ cách viết chương trình. Nhìn mọi người học tin thật là mệt, có vẻ họ không biết cái họ đang học đã bị thế giới đào thải từ lâu. Và dĩ nhiên học Pascal sau ra có thể kiếm được việc tốt lương cao hay không, câu trả lời của bạn chắc cũng đã có, và đây là câu trả lời của mình:
KHÔNGG!
Pascal không được sử dụng để viết phầm mềm hay ứng dụng của các công ty, phần lớn chỉ được sử dụng cho dạy học, nếu dùng Pascal để phát triển app thì có lẽ chỉ đếm trên đầu ngón tay. Chắc hẳn bạn phải bất ngờ? Nhưng đó là sự thật bạn à. Theo thông tin mình tìm hiểu được thì thế giới đã bỏ Pascal, thay vào đó là dạy các ngôn ngữ lập trình khác (JavaScript, Python, C#,..). Lí do vì sao vậy? Bạn nên nhớ Pascal được phát triển từ những năm 70 của thế kỉ XX, tức là nó đã trải qua 50 năm rồi, mà bạn biết đấy, công nghệ thông tin luôn có sự phát triển mạnh mẽ và không ngừng tiến lên phía trước, chỉ sau một đêm, tất cả kiến thức bạn học không còn giá trị. Có thể nói đây là ngôn ngữ lỗi thời và xếp hạng rất thấp trong các ngôn ngữ lập trình. Người ta thường nhắc đến JavaScript, C++/C# hay PHP mà không còn nhớ gì đến Pascal nữa.
NHƯNG,
Theo quan điểm của mình, việc học Pascal ở bậc THCS và THPT cũng là cần thiết để chúng ta có cơ sở, nền móng vững chắc tạo bước đệm. Khi lên ĐH, việc bạn tiếp cận với những ngôn ngữ khác sẽ dễ dàng hơn nhiều. Có thể bỏ Pascal để chuyển sang dạy ngôn ngữ khác cũng được mặc dù mình thấy học Pascal cũng không đến nỗi tệ, quan trọng là bạn tích lũy được khả năng tư duy logic một bài toán, khả năng giải quyết vấn đề một cách nhanh chóng, lấy Pascal làm nền móng ở cấp II và cấp III, sau đó lên ĐH tiếp cận thêm một ngôn ngữ nữa cũng là rất tốt.
Đừng lên án Pascal, cũng đừng tỏ thái độ quá đáng!
Mình có lên đọc ở một số diễn đàn trên Internet, họ bàn luận về tính khả dụng trong thực tế của Pascal, phần lớn mọi người bảo đây là ngôn ngữ lập trình đã lỗi thời, không còn được trọng dụng trong công việc. Thật lạ khi có những người có thái độ quá gay gắt khi nói tới Pascal, họ cho rằng Pascal là 'món quà cay nghiệt' của Bộ Giáo Dục, họ nói học Pascal là phí phạm thời gian, họ xem Pascal như một thứ gì đó đáng kinh tởm và nguyền rủa vì nó không còn được thịnh hành.
Có những người lại cho rằng không nên đả kích hay lên án Pascal một cách thái quá đến như vậy, dù sao nó cũng là ngôn ngữ đã từng làm mưa làm gió trên mặt trận ngôn ngữ, nó đã từng gây tiếng vang mạnh mẽ. Học ngôn ngữ lập trình không quan trọng là bạn học ngôn ngữ nào, dù là Java, Python, hay Ruby đi nữa thì quan trọng nhất là chúng ta có được khả năng tư duy logic, khả năng giải quyết vấn đề một cách sáng tạo. Học Pascal cũng được, không sao cả, chúng ta học để biết khái quát được cấu trúc của chương trình, biết được code là gì, nó vận hành ra sao, hoặc biết được cách những lập trình viên viết một chương trình như thế nào,... bậc THCS và THPT thì học pascal là đủ, không cần cao siêu làm gì. Và dĩ nhiên những trường hợp chê Pascal thì mình không bàn nhiều, họ có quyền đánh giá, nêu ý kiến quan điểm của họ, và họ có lí do chính đáng, họ không sai, nhưng cách họ thể hiện thì chẳng giống người có học là mấy. Nếu bạn muốn phát triển hơn trong sự nghiệp, hay muốn tạo một ứng dụng, game riêng mang tính chuyên sâu và đột phá thì có thể chuyển sang học một ngôn ngữ lập trình khác, vì khoản này Pascal không làm được. Mình rất ghét ai tỏ thái độ miệt thị với Pascal!
 |
| Ngôn ngữ nào cũng được, tùy vào mục đích sử dụng. Quan trọng là tư duy logic và khả năng giải quyết vấn đề . Đừng tỏ thái độ chê bai Pascal một cách thái quá! Ảnh: StockSnap |
Kết luận:
- Ngôn ngữ lập trình là loại ngôn ngữ giao tiếp giữa người và máy, máy tính sẽ làm theo yêu cầu người dùng thông qua ngôn ngữ lập trình.
- Ngôn ngữ lập trình dùng để thiết kế web, phát triển ứng dụng, phần mềm pc hay mobile, sản xuất game,...
- Các dạng ngôn ngữ lập trình phổ biến: JavaScript, Python, Java, PHP, C++/C#,....
- Pascal là một ngôn ngữ lập trình được thiết kế bởi giáo sư Nikluas Writh vào năm 1971 (Thụy Sĩ), tạo ra với mục đích ban đầu là để giảng dạy.
- Pascal được dạy ở các trường THCS và THPT tại Việt Nam.
- Pascal ra đời từ hơn 50 năm trước nên đã lỗi thời, không còn được trọng dụng cũng như áp dụng trong thực tế, nhưng đừng quá tỏ ra quá hiềm khích với ngôn ngữ này. Nếu không thích có thể học ngôn ngữ lập trình khác.
2 nhận xét
Hay quá a ơi
Trả lờiXóaCảm ơn em nhé. Việc học một ngôn ngữ lập trình bất kì cần khá nhiều tgian và chất xám. Vì thế, nên cân nhắc kĩ mục đích của mình là gì trc khi chọn một ngôn ngữ em nhé!
XóaMình luôn ghi nhận ý kiến của bạn. Bạn có muốn góp ý cho bài viết này không?